Η προσχολική ηλικία των παιδιών είναι συνυφασμένη με την μεταβατική εκείνη περίοδο
που βοηθά τα παιδιά να διευρύνουν τους κοινωνικούς τους ορίζοντες αλλά και να
προετοιμαστούν σιγά-σιγά για την κυρίως σχολική ζωή τους. Κατά καιρούς έχουν
διατυπωθεί διάφορες απόψεις σχετικά με τους τρόπους προσέγγισης που πρέπει να
ακολουθούνται και να εφαρμόζονται προκειμένου να εξοικειωθούν με την ανάγνωση αλλά
και να αγαπήσουν το λογοτεχνικό βιβλίο.
Η επαφή του παιδιού με το βιβλίο μπορεί να ξεκινήσει, σύμφωνα με τους ειδικούς, από τη
γέννησή του με την προφορική γλώσσα. Το βρέφος ακούγοντας τους ανθρώπους του
κοινωνικού του περιβάλλοντος-τους γονείς του, τον πρώτο καιρό-να μιλούν τόσο στο ίδιο
όσο και μεταξύ τους μαθαίνει σταδιακά τη δομή κα τη λειτουργία της γλώσσας ώστε
σταδιακά να αρχίσει να επικοινωνεί μαζί τους. Αργότερα θα είναι σε θέση να συνδέσει τα
μαύρα στίγματα που είναι τυπωμένα στο χαρτί με τις λέξεις που ήδη χρησιμοποιεί καθώς
μιλάει. Το ίδιο ισχύει και όταν ακούνε κάποιον μεγαλύτερο να τους διαβάζει ένα βιβλίο.
Η θεωρία που υποστηρίζει πως τα παιδιά προσχολικής ηλικίας αν δεχτούν πλούσια
ερεθίσματα από το περιβάλλουν τους θα έχουν πολύ καλές επιδόσεις κατά τη διάρκεια της
μετέπειτα σχολικής ζωής τους ονομάζεται αναδυόμενος γραμματισμός. Όπως αναφέραμε
ήδη, η διαδικασία αυτή ξεκινά ήδη με τη γέννηση του παιδιού, ωστόσο όσο περισσότερα
ερεθίσματα και εμπειρίες συλλέγουν τόσο ομαλότερα θα προσαρμοστούν στις απαιτήσεις
της σχολικής ζωής και θα αγαπήσουν το εξωσχολικό διάβασμα. Οι σύγχρονες θεωρίες
μάθησης έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα πως η ικανότητα ομιλίας, ανάγνωσης και
γραφής αναπτύσσονται ταυτόχρονα και όχι ξεχωριστά, όπως πιστευόταν παλιότερα.
Η καθηγήτρια παιδικής λογοτεχνίας Αγγελική Γιαννικοπούλου αναφέρει πως ο ρόλος του
δασκάλου όταν το παιδί ξεκινήσει το σχολείο είναι μόνο συμπληρωματικός καθώς
μεγαλύτερη σημασία έχει η προεργασία που έχει γίνει στο σπίτι. Γι’ αυτό έχει μεγάλη
σημασία οι γονείς να ασχολούνται με το παιδί, να του παρέχουν αναγνωστικά ερεθίσματα
και να διαβάζουν ή να ξεφυλλίζουν μαζί τους βιβλία. Οι κοινές αυτές δραστηριότητες
μπορούν να ξεκινήσουν από περιοδικά και εφημερίδες και να φτάνουν μέχρι
εικονογραφημένα βιβλία με σύντομο κείμενο με μεγάλη γραμματοσειρά, κατάλληλα για
την προσχολική ηλικία. Ακόμη θα μπορούσε να γίνει προσέγγιση του βιβλίου μέσω του
παιχνιδιού.
Σπουδαίο ρόλο στο να κατευθυνθούν και να αγαπήσουν τα παιδιά φαίνεται να παίζουν και
οι πεποιθήσεις των γονέων σχετικά με την ανάγνωση λογοτεχνικών βιβλίων. Αν οι γονείς
πιστεύουν στην ουσιαστική αξία της φιλαναγνωσίας η πεποίθηση αυτή θα μεταφερθεί και
στα παιδιά. Ρόλο-αν και όχι απόλυτα καθοριστικό-φαίνεται να παίζει και το μορφωτικό
επίπεδο της οικογένειας. Γονείς με υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο θα ωθήσουν τα παιδιά
πιο σύντομα στο βιβλίο και μέσα από πιο λεπτομερείς διαδικασίες. Οι γονείς με
χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο ίσως το κάνουν λίγο αργότερα και με πιο απλούς τρόπους.

Έτσι τα παιδιά που προέρχονται από περιβάλλον με υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο ίσως
έχουν στην αρχή κάποιο προβάδισμα που στη συνέχεια θα καλυφθεί και από τα άλλα παιδιά.
Ακολουθούν μερικές προτάσεις βιβλίων για παιδιά προσχολικής ηλικίας από μας.

ΑΓΑΠΗ ΜΟΥ

ASTRID DESBORDES

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΟΚΚΙΝΟ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ:

Είναι ώρα νια ύπνο.
Η μαμά του Παύλου τον καληνυχτίζει με μια αγκαλίτσα.
– Καληνύχτα, αγάπη μου, του λέει.
– Μαμά, πες μου… θα μ' αγαπάς πάντα; ρωτά ο Παύλος.
– Ε, αφού ρωτάς, θα σου πω ένα μυστικό…, του απαντά η μαμά. […]

Η ΜΑΡΜΕΛΑΔΟΥ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΜΗΤΣΙΑΛΗ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ:

Ο νεαρός βασιλιάς συμπεριφέρεται σε όλους άδικα και σκληρά, ενώ κανείς,
όσο κι αν προσπαθεί, δεν μπορεί να μαλακώσει την καρδιά του.
Μόνο η φήμη για τις μαρμελάδες της Νίνας, που διασχίζει απ' άκρη σ' άκρη τη μεγάλη
πολιτεία, δίνει κάποια ελπίδα. Κι αν αυτό που ψιθυρίζει στ' αυτιά των ανθρώπων η
ταξιδιάρικη φήμη είναι αληθινό; Αν πραγματικά η Νίνα μπορεί ν' αλλάζει τα πιο δύσκολα
συναισθήματα των ανθρώπων; Αν στ' αλήθεια οι μαρμελάδες της είναι μαγικές;

ΚΟΙΜΗΣΟΥ, ΤΙΓΡΑΚΙ ΜΟΥ

MARY LOGUE

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ:

“Όλα τα πλάσματα στον κόσμο πηγαίνουν για ύπνο;” ρωτάει τους γονείς της ένα μικρό κορίτσι που δε νυστάζει καθόλου.

Από τα σαλιγκαράκια, που κουλουριάζονται στο καβούκι τους σαν κουβαράκια, μέχρι τις τεράστιες φάλαινες, που κολυμπούν αργά στριφογυρίζοντας σ’ έναν μεγάλο κύκλο στον ωκεανό. Όλα τα πλάσματα στον κόσμο πηγαίνουν για ύπνο!

Λαμπερό και μαγευτικό, το “Κοιμήσου, τιγράκι μου!” ενθαρρύνει τη γνωριμία με τον φυσικό κόσμο και κάνει τα γλυκά όνειρα να διαρκούν όλο το βράδυ. Για τρυφερές καληνύχτες!

Η ΣΚΥΛΙΤΣΑ ΜΑΣ Ο ΠΛΟΥΤΟ

ΛΟΤΗ ΠΕΤΡΟΒΙΤΣ-ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΥ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Χιλιοπαρακαλούσα τη μαμά να πάρουμε ένα σκυλάκι – σκυλίτσα προτιμούσα. Όμως η μαμά δεν ήθελε. Σκυλί, και μάλιστα θηλυκό, σε διαμέρισμα αποκλείεται, μου το ξέκοψε. Ώσπου ξαφνικά πραγματοποιήθηκε τ’ όνειρό μου. Ο μπαμπάς βρήκε ένα σκυλάκι που το είχαν εγκαταλείψει, το λυπήθηκε και το έφερε στο σπίτι. Και η μαμά δέχτηκε τελικά να το κρατήσουμε, γιατί τη βεβαίωσε ο μπαμπάς πως ήταν αρσενικό. Το τι έγινε από κει και ύστερα… θα το διαβάζετε και δε θα το πιστεύετε!

Η ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΟΤΟΥΛΑ

ΖΩΡΖ ΣΑΡΗ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Η κόκκινη κοτούλα σκαλίζει την αυλή και ξαφνικά βρίσκει ένα σπυρί σιτάρι!

-Ποιος θα σπείρει το σπυρί; Ρωτάει η κοτούλα.

-Όχι εγώ! Λέει η γαλοπούλα. Γλου γλου γλου γλου…

-Ούτε εγώ λέει η πάπια. Πα πα πα πα…

Θέλετε να μάθετε ποιος θα σπείρει το σπυρί, ποιος θα θερίσει, θ’ αλωνίσει και θ’ αλέσει το σιτάρι, για να φάει το ψωμί;

Η κόκκινη κοτούλα είναι η πιο εργατική, άραγε στο τέλος της ιστορίας θα είναι και χορτάτη;

ΤΟ ΔΩΡΟ ΤΗΣ ΠΑΠΛΩΜΑΤΟΥΣ

JEFF BRUMBEAU

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΚΥΡΑ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Ένα υπέροχο σύγχρονο παραμύθι που μιλά για τη χαρά της προσφοράς. Μια γενναιόδωρη μπαλωματού με μαγικά λες δάκτυλα, φτιάχνει τα πιο όμορφα παπλώματα του κόσμου και τα χαρίζει στους φτωχούς. Ένας άπληστος βασιλιάς, που μέσα στο παλάτι του έχει μαζεμένους όλους τους θησαυρούς του κόσμου, ψάχνει να βρει εκείνο που θα του χαρίσει έστω ένα χαμόγελο. Θα φτιάξει η παπλωματού ένα πάπλωμα για τον βασιλιά; Και ο βασιλιάς θα μάθει τι σημαίνει να προσφέρεις; Μπορεί η μπαλωματού να διδάξει στον βασιλιά την τέχνη της ευτυχίας; Και αυτός τελικά τι θα τους κάνει όλους αυτούς τους θησαυρούς που έχει μαζεμένους;